Przyimki to bardzo ważna grupa wyrazów w języku niemieckim. Decydują o tym, jaki przypadek należy zastosować. Możemy podzielić je na 4 grupy:
-
przyimki łączące się z celownikiem (Präpositionen mit Dativ) – Pisałam o nich tutaj.
-
przyimki łączące się z biernikiem (Präpositionen mit Akkusativ) – Pisałam o nich tutaj.
-
przyimki łączące się z celownikiem i biernikiem (Präpositionen mit Dativ und Akkusativ)
-
przyimki łączące się z dopełniaczem (Präpositionen mit Genitiv)
W tym wpisie poznasz przyimki łączące się zarówno z celownikiem (Dativ), jak i z biernikiem (Akkusativ). Aby przypomnieć sobie odmianę rodzajników w tych dwóch przypadkach odsyłam Cię znowu do tabelek, które zamieściłam w dwóch poprzednich wpisach o przyimkach:
Kluczowe w wyborze odpowiedniego przyimka będzie zadanie sobie pytania: wo? (gdzie?) lub wohin? (dokąd?). W sytuacjach, w których mamy do czynienia ze spoczynkiem, czyli zadajemy pytanie wo? zastosujemy Dativ (celownik), natomiast w sytuacjach, w których mówimy o ruchu, kierunku, czyli zadajemy pytanie wohin? zastosujemy Akkusativ (biernik).
Pomocne również będzie zapoznanie się z typowymi czasownikami pojawiającymi sie w tym temacie. Popatrzcie:
| WO? (gdzie?) DATIV (celownik) |
WOHIN? (dokąd?) AKKUSATIV (biernik) |
| liegen – leżeć | legen – kłaść |
| stehen – stać | stellen – stawiać |
| hängen – wisieć | hängen – wieszać |
| stecken – tkwić | stecken – wkładać |
| sitzen – siedzieć | setzen – sadzać |
| sich setzen – siadać | |
| sich legen – kłaść się |
Przejdę już do konkretów, czyli wypisania wszystkich przyimków łączących się zarówno z celownikiem, jak i biernikiem wraz z przykładami zdań:
AN – przy, na, w
DATIV –> Ich sitze am (an dem) Tisch. – Siedzę przy stole.
AKKUSATIV –> Ich setze mich an den Tisch. – Siadam przy stole.
AUF – na (poziom)
DATIV –> Mein Handy liegt auf dem Tisch. – Mój telefon leży na stole.
AKKUSATIV –> Ich lege mein Handy auf den Tisch. – Kładę swój telefon na stole.
IN – w, do
DATIV –> Ich bin im (in dem) Kino. – Jestem w kinie.
AKKUSATIV –> Ich gehe ins (in das) Kino. – Idę do kina.
ÜBER – nad
DATIV –> Die Uhr hängt über dem Sofa. – Zegarek wisi nad sofą.
AKKUSATIV –> Ich hänge die Uhr über das Sofa. – Wieszam zegarek nad sofą.
UNTER – pod
DATIV–> Der Hund liegt unter dem Tisch. – Pies leży pod stołem.
AKKUSATIV–> Der Hund legt sich unter den Tisch. – Pies kładzie się pod stołem.
VOR – przed
DATIV–> Die Fußmatte liegt vor der Tür. – Wycieraczka leży przed drzwiami.
AKKUSATIV–> Ich lege die Fußmatte vor die Tür. – Kładę wycieraczkę przed drzwiami.
HINTER – za
DATIV–> Die Spinne wohnt hinter dem Schrank. – Pająk mieszka za szafą.
AKKUSATIV–> Die Spinne geht hinter den Schrank. – Pająk idzie za szafę.
NEBEN – obok
DATIV–> Der Kuli liegt neben der Brille. – Długopis leży obok okularów.
AKKUSATIV–> Ich lege den Kuli neben die Brille. – Kładę długopis obok okularów.
ZWISCHEN – między
DATIV–> Der Enkel sitzt zwischen der Oma und dem Opa. – Wnuczek siedzi między babcią i dziadkiem.
AKKUSATIV–> Der Enkel setzt sich zwischen die Oma und den Opa. – Wnuczek siada między babcią i dziadkiem.
Na blogu znajdziesz inne wpisy poświęcone przyimkom. Tutaj:
- Przyimki z celownikiem (Präpositionen mit Dativ)
- Przyimki z biernikiem (Präpositionen mit Akkusativ)
- Chodźmy! Przyimki w języku niemieckim: nach, zu, in, auf czy an?