Wieloznaczny i wszędobylski czasownik lassen

Dziś postanowiłam zaprezentować wam jeden z ciekawszych, moim zdaniem, czasowników w języku niemieckim, a mianowicie czasownik lassen.
Lassen lubi być wszędzie, dodatkowo ma upodobanie, by zmieniać bardzo często swoje znaczenie. Zachęcam Cię do zapoznania się z samym czasownikiem, jak i zdaniami, które dla Ciebie przygotowałam. Dzięki temu oswoisz się z wszędobylskim i wielopostaciowym lassen a co za tym idzie świadomie wykorzystasz jego obecność.

Tak wygląda odmiana tego czasownika. Jeśli chodzi o konstrukcję zdań lassen może występować samodzielnie lub z drugim czasownikiem, wtedy zachowuje się jak czasownik modalny. Drugi czasownik znajduje się wtedy na końcu zdania w formie bezokolicznika (nieodmieniony).

• Ich lasse mein Handy auf dem Tisch. – Zostawiam telefon na stole.
• Er lässt sein Auto reparieren. – On oddaje samochód do naprawy.

Formy czasownika lassen to ließ (Präteritum) i gelassen (Partizip II). W czasie przeszłym Perfekt czasownik lassen łączy się z czasownikiem posiłkowym haben. Jeśli jesteśmy już przy temacie czasu przeszłego Perfekt to należy zapamiętać, że czasownik ten może pozostać w swojej pierwotnej formie lassen. Dzieje się tak wtedy, kiedy występuje on z innym czasownikiem w zdaniu.

• Ich habe mein Handy auf dem Tisch gelassen. – Zostawiłam telefon na stole.
• Er hat das Auto reparieren lassen. – On oddał samochód do naprawy.

Znaczenie czasownika lassen podzielę na 7 grup:

1. Kazać lub zlecić zrobienie czegoś komuś (veranlassen)

• Meine Eltern lassen sich scheiden. – Moi rodzice rozwodzą się.
• Ich lasse mir die Haare schneiden. – Obcinam sobie włosy (fryzjer mi je obcina).
• Ich lasse das Auto waschen. – Daje auto do umycia.
• Ich lasse meinen Sohn den Rasen mähen. – Każę mojemu synowi skosić trawnik.

Zwróć uwagę, że po czasowniku lassen następuje biernik (meinen Sohn) a nie jak w języku polskim celownik. Jak zauważyłeś w powyższych zdaniach czasownik ten może przybierać też formę czasownika zwrotnego sich lassen. Następuje to wtedy kiedy zlecenie lub rozkaz dotyczą bezpośrednio osoby wypowiadającej dane zdanie.

2. Pozwolić (erlauben)

• Lass mich gehen! – Pozwól mi odejść.
• Die Mutti lässt das Kind bis spät in die Nacht spielen. – Mama pozwala dziecku bawić się do późna.

3. Wpuśić/wypuścić.

• Sie lässt frische Luft ins Zimmer. – Ona wpuszcza świeże powietrze do pokoju. 
• Ich lasse Wasser in die Wanne. – Ja napuszczam wodę do wanny.
• Er lässt Luft aus den Reifen. – On spuszcza powietrze z opon.

4. Zostawić, pozostawić komuś do dyspozycji.

• Ich kann dir mein Auto bis morgen lassen. – Mogę zostawić ci mój samochód do jutra.
• Ich lasse die Sachen im Schrank. – Zostawiam rzeczy w szafie.
• Ich habe meinen Regenschirm zu Hause gelassen. – Zostawiłam mój parasol w domu.
• Lass mich in Ruhe! – Zostaw mnie w spokoju!
• Ich lasse niemanden in Stich. – Nikogo nie zostawię w potrzebie.
• Lass dir Zeit! – Daj sobie czas!

5. Coś jest możliwe do zrobienia, da się zrobić.

• Der Wein lässt sich trinken. – To wino jest dobre do picia.
• Das Fenster lässt sich öffnen. – To okno można otworzyć.
• Das lässt sich machen. – To da się zrobić.
• Das lässt sich nicht vermeiden. – Nie da się tego uniknąć.

6. Przestać coś robić (nicht mehr tun)

• Er kann das Rauchen nicht lassen. – On nie potrafi przestać palić.
• Lass das! – Zostaw to!

7. Przyjacielska zachęta (Ermunterung)

• Lass uns gehen! – Chodźmy!
• Lass uns feiern! – Świętujmy!

Dodatkowo czasownik lassen zmienia swoje znaczenie w zależności od przedrostka jaki otrzymuje. Na przykład: zerlassen – rozpuszczać, roztapiać. Niedługo napiszę więcej na ten temat.

Mam nadzieję, że mój dzisiejszy wpis jest dla Ciebie pomocny i lassen nie zaskoczy Cię już nigdy!
W zakładce Gabinet na stronie głównej mojego bloga znajdziesz kartę pracy z ćwiczeniami do tego zagadnienia. Przygotowałam ją z myślą o nauczycielach i lektorach, zachęcam do zaglądania do Gabinetu.

Opracowałam również publikację, w której zebrałam 100 niemieckich czasowników (z odmianą i przykładami zdań), więcej o tym tutaj: E-book 100 niemieckich czasowników.

Inne czasownikowe porady:
1. Versuchen czy probieren?
2. Czasowniki modalne.
3. Können czy dürfen?
4. Verschwinden czy verschwenden.
5. Schreiben czy aufschreiben?
6. Anrufen czy telefonieren?

Na koniec mam dla Ciebie krótkie zadanie. Podziel się w komentarzu informacją jak Ci poszło.